Jak uchronić się przed boreliozą?

 

 

Jedynie znajomość profilaktyki pomaga zapobiegać infekcji bakterią Borrelii.  

Przede wszystkim należy minimalizować ryzyko ukąszenia przez kleszcza. Nie jest to niestety łatwe. Polska należy do obszarów endemicznych jeśli chodzi o kleszcze. Oznacza to, że w całym kraju nie ma miejsca gdzie kleszcze nie występują. Niemniej jednak należy unikać terenów, gdzie w szczególności mogą występować kleszcze, czyli terenów porośniętych bujną roślinnością, wysokimi krzewami i trawami. Pamiętajmy również, że boreliozę przenoszą również komary, pchły, roztocza. Około 2% komarów jest zarażona bakterią Borrelii, dlatego ochrona przed tymi owadami kłującymi jest równie ważna jak ochrona przed kleszczami.

Bardzo ważna jest również odpowiednia odzież. Idąc na spacer do lasu czy na łąkę należy ubrać odzież zakrywającą jak najwięcej części ciała. Przede wszystkim nakrycie głowy, długie rękawy, długie spodnie, nogawki należy wsunąć do skarpetek, tak aby kleszcz, który dostanie się na buty i skarpety mógł pełznąć tylko po zewnętrznej powierzchni spodni, przez co mniej prawdopodobne będzie ukąszenie. Powinno się nosić jasne kolory ubrania, wtedy kleszcz jest łatwiejszy do spostrzeżenia. Preferowane są gładkie materiały, na których trudniej będzie się kleszczowi utrzymać. Najlepiej nosić również wysokie buty, np. kalosze. 

Po powrocie ze spaceru należy się przebrać oraz dokładnie obejrzeć skórę, zwracając przy tym szczególną uwagę na miejsca, gdzie skóra jest delikatna: pachwiny, pępek, miejsca za uszami, zgięcia pod kolanami, owłosiona skóra głowy itp. Zwracajmy też uwagę na małe punkciki ponieważ larwa kleszcza mierzy zaledwie 0,6 mm do 1 mm. Warto również wziąć prysznic, aby w ten sposób spłukać z siebie niewczepione jeszcze kleszcze. Nawet jeśli kleszcz zdążył wkłuć się w skórę, jest duża szansa, że nie zostaliśmy zarażeni bakterią Borrelii. Zwykle mija od 24 – 72 godzin aż bakteria zostanie ze śliną kleszcza wprowadzona do krwi żywiciela. Choć zdarza się że zajmuje to mniej czasu. Dlatego tak ważne jest, aby jak najszybciej znaleźć i wyciągnąć kleszcza ze skóry.

 

 

Można również zastosować środki odstraszające kleszcze. Repelenty przeciw kleszczom zawierające permetrynę lub dietylotoluamid (DEET) rozpylane są  na odzież. Trzeba je zastosować zanim odzież zostanie nałożona, tak aby zdążyła wyschnąć. Należy również pamiętać, że repelenty szybko odparowują i muszą być nanoszone często.

 

Nie istnieje szczepionka przeciw boreliozie

 

W grudniu 1998 Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków dopuściła szczepionkę przeciwko boreliozie (LYMErix) produkcji GlaxoSmithKline opartą na białku powierzchniowym A (OspA) z B. burgdorferi. Kilkadziesiąt zaszczepionych zgłosiło autoimmunologiczne skutki uboczne i został wniesiony pozew zbiorowy przeciwko GlaxoSmithKline. Szczepionka wydawała się aktywować chorobę. Wynika to ze zjawiska mimikry molekularnej, antygeny powierzchniowe bakterii Borrelia bardzo przypominają antygeny ludzkie. Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków oraz Amerykańskie Centrum Kontroli Chorób nie stwierdziło związku między szczepionką a skargami. Obawy spowodowały jednak spadek sprzedaży i w 2002 GlaxoSmithKline wycofało LYMErix ze sprzedaży w USA. Po wycofaniu szczepionki ugodą zakończył się też proces – GlaxoSmithKline pokryło jedynie koszty prawników i sądowe.